استانبول که در هر دوره از تاریخ ویژگی یک شهر بندری را حفظ نموده است، و يكي از جاذبه هاي آن براي مسافرين تور استانبول همين بندري بودن آن ميباشد پس از فتح توسط سلطان محمد فاتح نیز مدت های مدیدی در مرکز تجارت جهان جای گرفت. کشتی هایی که از کشورهای مختلف به استانبول می آمدند، کالاهای متعلق به این کشورها را نیز به همراه خود به این شهر وارد میکردند. در این فعالیت تجاری که اکثرا توسط کشتی های فرانسوی، انگلیسی و هلندی انجام میشد کالاهایی چون پارچه های پشمی و ابریشمی، مواد رنگی و علی الخصوص شکر و قهوه به استانبول آورده میشد. علاوه بر این، کالاهایی چون شیشه، کاغذ و دارو از ونیز، کالاهایی چون سرب، قلع، تعداد زیادی ساعت، مقدار زیادی طلا، نقره و انواع سنگهای قیمتی نیز از انگلستان وارد میشد. کشتی هایی که تنها برای استانبول بار می آوردند، هنگام بازگشت بار زیادی نداشتند. غلات در راس کالاهایی قرار داشت که در داخل خاک عثمانی منتقل میشد. ولی میتوان گفت که در قرن شانزدهم، مقدار آن نیز کاهش یافت. امروزه تور تركيه و گردشگران تور استانبول و در كل صنعت گردشگری تركيه يكي از اصلي تريم صنايع اين كشور ميباشد . در آن دوران در اطراف بندر استانبول انبار وجود نداشت. چرا که همواره کالاهایی با حجم کم که جای کمی نیز اشغال میکرد، به استانبول وارد میشد. مکانی که در اواسط قرن شانزدهم به دستور رستم پاشا صدراعظم وقت عثمانی، ساخته شده و امروزه نیز با نام "Kurşunlu Han" شناخته میشود، مدتهای مدیدی به عنوان انبار بندر مورد استفاده قرار گرفت. بازرگانان، برای محافظت از کالاهای خود، علاوه بر این انبارِ بندر، از انبار خانه های خود نیز استفاده میکردند. در آن دوران، اکثر خانه های استانبول از چوب ساخته میشد. و عموما آغاز حریق کوچکی در یکی از این خانه ها، منجر به آتش سوزی در تمامی محله میگردید. تجار آن دوران نیز برای محافظت از خانه ها و انبار های خود در مقابل آتش سوزی، خانه هایشان را از سنگ میساختند.
علاوه بر وقوع آتش سوزی ها و دیگر حوادث در بندر استانبول، رویدادهای زیبایی که بعضا کار بندر را مختل می ساخت، نیز به وقوع می پیوست. در راس همه آنها، ناوگانی بود که در هر بهار طی مراسمی به دریا انداخته میشد. در خلال این مراسم، Kupadanpaşa توسط پادشاه از کوشک سلطنتی بدرقه شده و با شلیک تعداد زیادی گلوله توپ مورد استقبال قرار میگرفت. علاوه بر این، ورود ناوگان دریایی به همراه کشتی های کوچک حامل غنایم که در پشت سر آن حرکت میکردند به بندر، با جشن و سرور همراه میشد. مراسم انداختن ناوگان به دریا واقعه ای بود که ارزش تماشا کردن را داشت. در بسیاری از مواقع در چنین روزی پادشاه و جمع کثیری از وزرای وی نیز در محل حضور می یافتند.
ورود به خلیج و بندر استانبول کار چندان آسانی نبود. مسیر وزش باد، کشتی های بادبانی را شدیدا تحت تاثیر قرار میداد. بر اساس گفته های Pouqueville سیاح معروف، در منطقه Sarayburnu همیشه انسانهای بسیاری در انتظار ورود کشتی ها از دریای مرمره به بندر نشسته و به کمک طنابی کشتی را به سمت ساحل میکشیدند. آنها این کشتی را از دماغه ای که گذر از آن در شرایط معمولی جریان آب، کار بسیار مشکلی تلقی میگردید، عبور میدادند. مشابه آنچه که در Sarayburnu جریان داشت، در روستاهای تنگه استانبول نیز قایق کش هایی وجود داشتند که کشتی ها را از نقاطی که جریان آب در آنها بسیار سریع بود به ساحل انتقال میدادند. در اصل قایق های پارویی با طول،اندازه و انواع متفاوت ، یکی از مهمترین و اجتناب ناپذیر ترین ابزار زندگی روزمره انسانها بوده و همچنین مناظر قابل توجه سیاحان را تشکیل میداد. گفتنی است که سواحل استانبول همواره توجه سیاحان را به خود جلب کرده است.
پس از قرن ۱۸ام، ساخت ویلاها و قصرهای پادشاهان در اطراف ساحل خلیج استانبول بیش از پیش افزایش یافت. همین امر نیز باعث شد تا استانبول در منطقه وسیعی گسترش یابد. در نتیجه گسترش مناطق مسکونی در دو بخش تنگه استانبول منجمله "اوسکودار" و"کادیکوی" ، حمل و نقل توسط انواع قایق های پارویی آغاز گردید. به همین دلیل قایقرانان و یا انجمن صنفی کشتی رانان در بافت اجتماعی شهر از جای به خصوصی برخوردار بودند. این قایقرانان که شمار آنها به ۲٥۰۰۰ تن میرسید، در مواقع فوق العاده برای ارائه خدمت به ناوگان دریایی فرستاده میشدند. در پی احداث اولین پل خلیج، شمار قایقرانان نیز کاهش یافت. این قایقرانان در قرن ۱۸ام و ۱۹ام تحت نظارت محافظین ویژه عثمانی قرار داشت. هر قایقران، به اسکله ای وابسته بود که کدخدا مسئول ادامه بدون عارضه و وقفه فعالیتهای آن بوده و از صاحبان این مسافرکش های آبی عوارضی دریافت مینمود. علاوه براین، گفته میشود در برخی از اسکله ها، به قایقرانانی که در انجمن صنفی کشتیرانان عضویت نداشتند نیز جواز کار داده میشد. سربازان پادگان Tophane نیز بدین طریق درآمد علاوه کسب میکردند. علاوه بر این، کسانی که میخواستند قایقران شوند، باید برای خود یک ضامن تعیین میکردند. مضافاً بر این، برای خرید و فروش قایق ها، دریافت تاییدیه از کدخدا الزم بود. هنگام جنگ این قایقرانان مسئولیت تمیزی کانال های فاضلاب را بر عهده داشتند. وظیفه این قایقرانان تنها به این امر محدود نبوده و هنگام به وجود آمدن آتش سوزی وظیفه اطفاء حریق را نیز برعهده داشتند.
همانطور که مسیر عبور هر قایقران بر اساس اسکله ای که بدان وابسته بود، مشخص میگردید، قوانین و تعاریف مشخصی نیز برای هر مسیر وجود داشته و قوانینی نیز در ارتباط با شمار مسافرینی که هر قایق مجاز به حمل بود، وضع شده بود. علاوه بر این، در اوایل قرن شانزدهم نیز سیستم مسافرکشی در بسیاری از مسیرها رواج داشت. امروزه هم بسياري از مسافرين تور تركيه و گردشگران تور استانبول از حمل و نقل دريايي استفاده مينمايند در بسیاری از سیاحتنامه ها آمده که برخی از قایق ها توسط افراد ویژه و یا سیاحان به منظور گردش کرایه میشده است. به عبارتی دیگر این قایق ها در آن دوران به مثابه تاکسی های استانبول بودند. در طول سالیان متمادی حوادث کوچک و بزرگی در این قایق ها به وقوع می پیوست. چرا که این قایق ها هنگام وزش شدید باد، برای حرکت به سمت دریا مساعد نبودند. تا قرن هفدهم قایق هایی با دو الی سه پارو زن موسوم به "Pereme" رواج داشت. این قایق ها که از بدنه باریکی ساخته شده بودند، بسیار سریع حرکت میکردند. بعد از قرن هفدهم نیز کم کم در کنار کلمه قایق استفاده از کلمه "Pereme" رواج پیدا کرد. قایق های پارویی کوچک علاوه بر حمل مسافر،کشتی های بزرگ را نیز همراهی میکردند. همچنین در داخل قایقهایی که جهت اطفاء حریق مورد استفاده قرار می گرفتند، تلمبه، بیل، طناب و دیگر وسایل لازم برای خاموش کردن آتش قرار داده می شد.
بغیر از این، در زندگی شهری قایقهایی با نام قایقهای بازار نقش مهمی ایفا می کردند. Iهم اكنون هم يكي از جاذبه ها براي افزايش مسافرين تور تركيه و گردشگران تور استانبول هستند . این قایقها، قایقهایی بودند بزرگ، با ساختاری مستحکم و صاحب به ۸ تا ۱۰ ردیف نیمکت برای نشستن پاروزن ها که گاهی اوقات نیز یکی دو دکل و یک سیستم ساده بادبانی داشتند. قایقهای مذکور ارتباط بین روستاهای اطراف تنگه و محله های واقع در بخش آسیایی استانبول با بازارهای این شهر را برقرار می نمود. تعدادی از این قایقها از سوی ثروتمندان ساکن در روستاها اهدا شده بود. ولی تعداد زیادی از این کشتی ها، متعلق به افرادی بود که مخارج خود را از طریق این قایقها تامین می کردند. پس از آغاز حمل و نقل و تردد در خیابانها، استفاده از قایقهای موسوم به بازار که حتی در اواخر سده نوزدهم نیز جزیی از منظره تنگه استانبول را تشکیل می داد، متوقف شد. از اواسط قرن نوزدهم به بعد نیز کشتیهای متعلق به خلیج و شرکت خیریه نیز به کار هزاران قایق پارویی پایان دادند.
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
